Ổ cứng thể rắn (solid-state drives - SSD) có sự khác biệt về cấu tạo so với đĩa cứng cơ học (hard disk drives - HDD) đang được sử dụng rộng rãi hiện nay. Chính vì vậy, có nhiều thao tác mà bạn thường thực hiện trên ổ đĩa cơ học lại không nên thực hiện trên ổ cứng thể rắn. Sau đây là 6 công việc thường được thực hiện trên ổ cứng cơ học với mục đích tăng hiệu suất làm việc nhưng không nên thực hiện trên ổ cứng thể rắn.
1. Không thực hiện thao tác giảm phân mảnh
Bạn không nên giảm phân mảnh cho ổ đĩa thể rắn. Các vùng lưu trữ trên ổ SSD có một số hạn chế về ghi dữ liệu so với ổ đĩa cơ học, và việc chống phân mảnh sẽ dẫn đến việc ghi nhiều dữ liệu lên đĩa cứng để di chuyển các tập tin bị phân mảnh, vô tình làm giảm tuổi thọ của nó.
Hơn nữa, bạn sẽ không thấy bất kỳ sự cải thiện tốc độ nào từ việc chống phân mảnh. Trên một ổ đĩa cứng cơ học, chống phân mảnh là thao tác nên làm để tránh việc đầu đọc của ổ đĩa phải di chuyển trên đĩa từ để đọc dữ liệu. Nếu dữ liệu của một tập tin bị phân chia ra nhiều nơi, đầu đọc sẽ phải di chuyển xung quanh để đọc tất cả các mảnh nhỏ của tập tin, gây mất nhiều thời gian đọc dữ liệu từ một vị trí trên ổ đĩa.
Trên ổ đĩa thể rắn thì không có chuyển động cơ học, do đó nó có thể đọc được dữ liệu nằm ở bất kỳ vị trí nào trên vùng nhớ với tốc độ như nhau. Ổ đĩa thể rắn được thiết kế để dàn đều dữ liệu lên vùng nhớ chứ không phải là một khu vực như ổ đĩa cơ học.
2. Không “wipe” hoặc ghi đè dữ liệu
Nếu đang sử dụng một hệ điều hành hỗ trợ TRIM như Windows 7, Mac OS X 10.6.8, hoặc một bản phân phối Linux phát hành trong vòng ba hoặc bốn năm qua (Linux có kernel 2.6.28 trở lên), bạn không cần phải ghi đè hoặc wipe ổ cứng SSD để xóa dữ liệu. Điều này rất quan trọng khi bạn muốn xóa triệt để dữ liệu trên ổ đĩa cơ học bởi các tập tin bị xóa trên ổ cứng cơ học không thực sự bị xóa ngay lập tức. Các vùng nhớ của nó tuy được đánh dấu là bị xóa, nhưng chỉ thực sự bị xóa khi chúng bị ghi đè, nếu không, dữ liệu vẫn có thể được phục hồi bằng một công cụ khôi phục dữ liệu nào đó, như Recuva chẳng hạn.
Trên hệ điều hành có hỗ trợ TRIM, các tập tin sẽ bị xóa ngay lập tức. Khi bạn thực hiện xóa một tập tin trong hệ điều hành, nó sẽ thông báo cho ổ đĩa thể rắn biết rằng các tập tin đã bị xóa với lệnh TRIM, và các vùng nhớ của nó ngay lập tức sẽ bị xóa. Dữ liệu của bạn sẽ bị xóa triệt để và không thể phục hồi.
Một số ổ SSD cũ không hỗ trợ TRIM. Tuy nhiên, TRIM đã được hỗ trợ trên tất cả các ổ cứng SSD ngày nay, ngoại trừ những ổ SSD thế hệ đầu tiên.
3. Không sử dụng Windows XP, Windows Vista, hoặc vô hiệu hoá TRIM
Nếu máy tính của bạn đang sử dụng một ổ đĩa thể rắn, bạn nên sử dụng nó trên một hệ điều hành hiện đại, nghĩa là bạn không nên sử dụng Windows XP hoặc Windows Vista. Cả hai hệ điều hành cũ này không hỗ trợ các lệnh TRIM, khi bạn xóa một tập tin trên ổ cứng, hệ điều hành không thể gửi lệnh TRIM vào ổ đĩa, do đó dữ liệu của tập tin sẽ được giữ trong các vùng nhớ trên ổ đĩa.
Ngoài việc cho phép phục hồi dữ liệu, việc vô hiệu hóa lệnh TRIM sẽ làm chậm việc đọc ghi dữ liệu trên đĩa thể rắn. Khi hệ điều hành cố gắng để ghi một tập tin mới trên một vùng trống, các vùng nhớ phải được xóa hoàn toàn, sau đó mới ghi dữ liệu vào. Điều này sẽ làm giảm hiệu suất của ổ đĩa. Đây cũng là lý do tại sao bạn không nên vô hiệu hóa TRIM vốn được kích hoạt mặc định trên Windows 7 và các hệ điều hành hiện đại khác.
4. Không sử dụng hết không gian của ổ đĩa
Bạn nên để lại một khoảng không gian trống trên ổ đĩa thể rắn, hoặc phải chấp nhận hiệu suất ghi dữ liệu bị sụt giảm đáng kể. Khi ổ SSD có nhiều không gian trống, nó có rất nhiều khối rỗng, nhờ đó khi lưu trữ một tập tin, nó sẽ ghi dữ liệu của tập tin đó vào các khối rỗng này.
Khi ổ SSD còn ít không gian lưu trữ, sẽ có một số lượng lớn những khối đã đầy một phần. Khi bạn lưu một tập tin, ổ cứng SSD sẽ phải đưa các khối đầy một phần vào bộ nhớ cache của nó, sửa đổi các khối này
với các dữ liệu mới thành một khối đầy và sau đó ghi trở lại vào ổ cứng.
Nói cách khác, việc ghi dữ liệu vào một khối trống là khá nhanh, nhưng sẽ mất nhiều thời gian hơn nếu ghi dữ liệu vào một khối đầy một phần.
Theo một kết quả kiểm tra đánh giá, Anandtech khuyên bạn chỉ nên sử dụng khoảng 75% dung lượng lưu trữ của ổ đĩa thể rắn nếu muốn có một sự cân bằng tốt nhất giữa hiệu suất hoạt động và khả năng lưu trữ. Nói cách khác, bạn cần chừa lại 25% dung lượng trống của ổ đĩa, và sẽ dễ dàng nhận thấy hiệu suất ghi dữ liệu bắt đầu chậm lại khi sử dụng quá 75% dung lượng lưu trữ.
5. Không ghi dữ liệu liên tục
Để tăng tuổi thọ cho ổ SSD, bạn nên cố gắng giảm thiểu việc ghi dữ liệu cho ổ đĩa càng nhiều càng tốt. Ví dụ, bạn có thể làm điều này bằng cách tinh chỉnh các thiết lập cho những ứng dụng để chúng ghi các tập tin tạm thời hoặc các bản ghi của chúng ở một nơi khác, chẳng hạn như một ổ cứng cơ học được gắn thêm trong máy tính.
Tinh chỉnh các thiết lập cho ứng dụng là một thao tác dễ thực hiện. Tuy nhiên, bạn nên ghi nhớ điều quan trọng là không chạy các ứng dụng luôn phát sinh các tập tin tạm thời liên tục trên ổ đĩa SSD. Nếu thường xuyên phải sử dụng các ứng dụng loại này, bạn nên cài đặt ứng dụng đó trên một ổ cứng cơ học.
6. Không lưu trữ các tập tin dung lượng lớn và ít truy cập thường xuyên
Ổ đĩa cứng SSD thường có dung lượng nhỏ và đắt tiền hơn nhiều so với ổ cứng cơ học. Tuy nhiên, chúng có ưu điểm là tiêu thụ ít điện năng, ít tiếng ồn, và tốc độ đọc / ghi dữ liệu cao.
Dữ liệu lý tưởng để lưu trữ trên ổ đĩa cứng SSD của bạn bao gồm các tập tin hệ điều hành, các chương trình, trò chơi, các tập tin cần phải được truy cập thường xuyên và nhanh chóng. Vì thế, sẽ là không hợp lý nếu bạn muốn lưu trữ bộ sưu tập đa phương tiện (phim, ảnh, nhạc...) trên một ổ đĩa thể rắn, bởi lúc này, tốc độ truy xuất là không cần thiết và chúng sẽ chiếm dụng nhiều không gian lưu trữ. Nếu không có đủ không gian trên ổ SSD, bạn nên lưu trữ những bộ sưu tập đa phương tiện trên một ổ đĩa cứng cơ học. Nếu sử dụng máy tính xách tay, bạn nên trang bị thêm một ổ đĩa di động để lưu các tập tin giải trí vào đó. Ngày nay, ổ cứng cơ học vẫn còn hữu dụng bởi nó cung cấp khả năng lưu trữ lớn với chi phí thấp hơn nhiều so với ổ SSD.
Các bài viết khác